Jak ważne są antyoksydanty?
Antyoksydanty (tzw. przeciwutleniacze)- grupa związków chemicznych naturalnie występujących w komórkach organizmu w postaci enzymów antyoksydacyjnych i aminokwasów. Także dostarczane z zewnątrz z pożywienia.
Główną rolą antyoksydantów jest obrona organizmu przed wolnymi rodnikami/stresem oksydacyjnym. Neutralizują i niwelują szkodliwe działanie reaktywnych form tlenu.-
stanom zapalnym, miażdżycy (utlenianiem LDL) i chorobom układu krwionośnego
-
rozwojowi nowotworów chroniąc kod genetyczny
-
toksynom i metalom ciężkim z pożywienia i zanieczyszczonego środowiska
-
chorobom neurodegeneracyjnymi (mózgu) i procesem starzenia się
-
uszkodzeniom skóry (ochraniając kolagen) i ryzykiem degeneracji siatkówki oka
Antyoksydanty można podzielić na dwie grupy.
Pierwsza grupa to te rozpuszczalne z tłuszczach:
1.
Karotenoidy (odpowiedzialne za barwę np. pomidorów/marchewki) i należące do nich:
- beta-karoten: mnóstwo go w batatach. Zawierają go również, żółte i czerwono zabarwione warzywa i owoce jak i ciemnozielone warzywa liściaste
- likopen w pomidorach
- luteina w zielonych warzywach liściastych
- zeaksantyna w papryce, kiwi i bardzo dużo w zielonych warzywach liściastych
- kryptoksantyna w pomarańczach, papryce, papaji i dyni (żółte barwy)
- astaksantyna, która jest czerwonym barwnikiem z alg morskich, przekracza barierę krew-mózg, czyli ma działanie bezpośrednie, zmniejsza wpływ glikacji na skórę i łagodzi stany zapalne. Wspomaga także układ odpornościowy i zdrowie oczu. Szczególnie skuteczna w blokowaniu promieni UV.
2.
Witamina A : wątróbka, podroby, żółtka jajek i masło
3.
Witamina E: awokado, migdały, orzechy pekan, szpinak
4.
Kwas liponowy, który jest syntetyzowany przez człowieka, regeneruję zredukowane postaci innych przeciwutleniaczy np. wit. C i E oraz potrafi wiązać (pozbywać się) metale ciężkie: brokuły, szpinak, podroby i czerwone mięso.
Do drugiej grupy należą antyoksydanty rozpuszczalne w wodzie:
- witamina C, chociażby potrzebna do produkcji kolagenu: czerwona papryka, kiwi, zielone warzywa liściaste, owoce leśne, truskawki, soki z aronii, czarnej porzeczki, dzikiej róży.
- Polifenole, których największe stężenie występuje w skórkach owoców, są grupą fenoli o antyoksydacyjnym działaniu. Największą i najbardziej poznaną grupą są flawonoidy. Spełniają one funkcję barwników. Dzielą się ze względu na budowę chemiczną. Wyróżniamy:
- antocyjany: bez czarny, aronia, czarna porzeczka
- flawanole: kakao, ciemna czekolada (80% i więcej kakao)
- inne: owoce leśne, jagody, żurawina, fasole, orzechy włoskie
- przyprawy o największym antyoksydacyjnym działaniu to: goździki, sumak, oregano, rozmaryn, cynamon, kurkuma, tymianek, curry, bazylia
Płyny:
zielona herbata (rodzaj np. Tulsi), kawa, matcha tea
3. Resweratrol– potrafi przenikać barierę krew-mózg, chroniąc mózg i układ nerwowy. Znany jest z tego, że hamuje agregację (zlepianie) płytek krwi, obniżając ciśnienie krwi i ryzyko zakrzepów. Resweratrol możemy znaleść w dużej ilości w czarnych skórkach winogron oraz czerwony winach z gatunku: Pinot Noir, St. Laurent.
Sporo go też w: czarnych owocach, ciemnej czekoladzie, japońskiej zielonej herbacie Itadori oraz ku zaskoczeniu w orzeszkach ziemnych.
Podsumowując:
Jak łatwo można zauważyć antyoksydanty występują tylko w produktach naturalnych, najlepiej w pierwotnej (nienaruszonej) postaci, spożywane na surowo.
Najlepszym rozwiązaniem wydaję mi się po prostu spożywać dużą gamę różnorodnych produktów o właściwościach przeciwutleniających, aby wesprzeć mechanizmy ochronne organizmu.
Jak ze wszystkim, trzeba znaleźć balans.
Picie jednej butelki wina dziennie, łykanie tabletek z skondensowanymi formami antyoksydantów albo skupienie tylko na jednej formie antyoksydantu jest bardzo słabym rozwiązaniem.
Skupiłbym się na codziennym dodaniu pewnej ilości antyoksydantów do naszego jadłospisu i co może jeszcze ważniejsze wyeliminował wszystkie możliwe czynniki, które powodują namnażanie wolnych rodników.
W kolejnym artykule opowiem o naszym najważniejszym antyoksydancie czyli glutationie !
